Sociale Basisondersteuning

Welzijn is de mate waarin het in lichamelijk, geestelijk en sociaal opzicht goed gaat met mensen of gemeenschappen. Welzijn of geluk kunnen wij niet ‘afdwingen’. Wat we wel kunnen, is zorgen voor een aantal randvoorwaarden. We maken onderscheid tussen de ondersteuning van individuele inwoners of groepen inwoners (maatschappelijke participatie).

Maatschappelijke participatie

Naast individuele ondersteuning richt de gemeente zich op ondersteuning van groepen inwoners en gemeenschappen gericht op meedoen. Wij noemen dit maatschappelijke participatie. Wij zijn ervan overtuigd dat het welzijn van onze inwoners voor een groot deel beïnvloed / gevormd wordt in en door een gemeenschap of wijk. Een individu die zich lid van een gemeenschap voelt, zal zijn eigen kracht meer benutten en is weerbaarder tegen ongewenst gedrag. Gemeenschappen van krachtige sociale verbanden (o.a. het buurt- en bewonersnetwerk) die zelf richting en invulling geven aan hun eigen sociale en fysieke leefomgeving. Onze ondersteuning richt zich op het faciliteren van (groepen) inwoners. Door het bieden van bewonersondersteuning (opbouw-, jongeren en ouderenwerk), het faciliteren van plekken om elkaar te ontmoeten (zoals de Huizen van de Wijk), gezamenlijk activiteiten te ontplooien of het faciliteren van het verenigingsleven. De gemeente richt zich niet op wat inwoners van Venlo niet kunnen, maar vooral op wat ze wel kunnen.

In de komende periode zetten we in op de volgende activiteiten (plan Inwoners aan zet, maatschappelijke participatie, vastgesteld in mei 2016):

1. Communicatie. We investeren meer dan ooit in communicatie vanuit de kapstok Samen zijn wij Venlo. We stellen voor alle onderstaande thema’s een communicatieplan op.
2. Actieve inwoners. De vrijwilligerscentrale wordt in 2016 dé plek voor vrijwilligers voor informatie en training. Het team bewonersondersteuning werkt samen met inwoners zij aan leefbaarheidsagenda’s van de wijk. Buurt Bestuurt sluit hier op aan. Ook investeren we in de participatie van kwetsbare groepen en jongeren. Tot slot zijn sport-, jeugd- en cultuurverenigingen belangrijke verbinders in de wijk die we ondersteunen.
3. Huizen van de Wijk. Er is in 2014 en 2015 volop geïnvesteerd in de transitie naar Huizen die van de wijk zijn, dat is een proces dat tijd kost. Het is nu zaak om te bestendigen. We leveren daarom een evaluatie op en we stellen duidelijke kaders voor de doorontwikkeling van de Huizen van de Wijk. Ook investeren we in brede ondersteuning van vrijwilligers, communicatie en toegankelijkheid.
4. Iedereen kan meedoen. We nemen belemmeringen weg zodat mensen mee kunnen doen. We hebben aandacht voor kwetsbare groepen in Venlo: mensen met een beperking, mensen in armoede, statushouders of lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders. De subsidieregel maatschappelijke participatie ondersteunt dit.
5. Iedereen doet mee: wederkerigheidsprestatie. In 2016 integreren we de uitvoering van de participatiewet in de sociale wijkteams, en we gaan door waar we in 2015 mee gestart zijn: het organiseren van arbeidsmatige dagbesteding in de wijk of bij een vereniging. We zien dit als een cirkel: een bijdrage leveren in de wijk geeft energie om mee te doen.
6. Kracht van het netwerk en cliëntondersteuning. We geloven in de kracht van een sociaal netwerk, en gaan door met pilots om mensen te helpen dit te benutten. We bieden cliëntondersteuning actief aan, om (kwetsbare) mensen te stimuleren hun eigen plan op te stellen voordat ze een keukentafelgesprek ingaan. Dit is optimale kanteling!
7. Mantelzorg en informele zorg. Mantelzorgwaardering en de hervorming van de steunpunten tot kenniscentra blijven speerpunten. We willen overbelasting en eenzaamheid bij mantelzorgers voorkomen; zowel de beroepskracht als de wijk heeft hier aandacht voor!
8. Gemeentelijke organisatie. Bij de gemeente staat de leefwereld van inwoners centraal staan. Dit ondersteunen we middels workshops en de methode wijkgericht werken.

In 2017 worden voor maatschappelijke participatie een aantal subsidieregels en losse subsidies samen gevoegd tot één subsidieregel maatschappelijke participatie. Het doel van deze subsidieregel is om maatschappelijke participatie (meedoen) te bevorderen en belemmeringen bij kwetsbare inwoners weg te nemen. We stimuleren en ondersteunen vrijwilligersinitiatieven die hier een bijdrage aan leveren.

Anders dan voorheen mogen vrijwilligersorganisaties niet meer 100% van hun begrotingstekort indienen voor subsidie, maar maximaal 75%. We gaan de vrijwilligersorganisaties faciliteren door een crowdfundingsplatform aan te bieden. Vrijwilligersorganisaties kunnen een training krijgen hoe zij hun aanbod het best kunnen promoten. Daarnaast komt er een site waar ze hun initiatief kunnen delen en geld, hulp of materialen vragen aan fondsen of inwoners uit de wijk. Naar verwachting levert deze nieuwe benadering meer goed ondersteunde vrijwilligers op, opstartkosten in 2017 en een besparing van € 50.000 structureel vanaf 2018 oplopend tot € 100.000 in 2019 en € 150.000 vanaf 2020 op een totaal van € 425.000 aan subsidies maatschappelijke participatie.

Informatie & adviespunten

Informatie & Advies (I&A) binnen de Huizen van de Wijk betreft een laagdrempelig en onafhankelijk informatiepunt voor informatie en advies op het gebied van wonen, werken, inkomen, opvoeding, veiligheid, ondersteuning en zorg en welzijn. Maar I&A is veel meer: I&A kan een belangrijke spilfunctie in de Huizen van de Wijk vervullen. Het is een aanspreekpunt voor alle inwoners uit de wijk die informatie en/of advies nodig hebben, in het bijzonder voor inwoners die er niet in slagen om deze informatie zelfstandig of met hulp vanuit hun eigen netwerk te verkrijgen. I&A draait op vrijwilligers, zij worden ondersteunt door een professionele begeleider. Conform het gedachtegoed achter ‘loslaten in vertrouwen’ streven we er naar om het eigenaarschap van I&A bij (vrijwilligers in) de wijk te beleggen. Dit betekent dat we de verantwoordelijkheid bij vrijwilligers laten en hen faciliteren indien dit nodig is (verbinden vanuit vertrouwen en verantwoordelijkheid). De samenwerking tussen I&A en de mid-office is belangrijk, indien nodig wordt een vraag door de mid-office doorgezet naar een sociaal wijkteam.

In 2015 en 2016 hebben de I&A-punten een enorme groei doorgemaakt. In 2017 zullen we ons richten op het bestendigen van de aanpak en het verder zelfstandigen van de Informatie & Adviespunten.

Gemeenschapsaccommodaties

2017 is het eerste volle jaar van het uitvoeringsplan 2016-2020. Het gaat enerzijds om het verlenen van subsidies voor exploitatiesteun voor gemeenschapsaccommodaties met een verlieslatende exploitatie dan wel een specifiek verlieslatende functie (functie op niveau van het stadsdeel of sportfunctie) en voor functieverbetering van gemeenschapsaccommodaties van derden op basis van de nieuwe subsidieregel. Anderzijds gaat het om de uitvoering van eigenaarstaken (waaronder eigenaarsonderhoud en starten met huurharmonisatie bij eigen gemeenschapsaccommodaties, zodra hiervoor aanleiding is).

Ook zullen er in 2017 voor een beperkt aantal gemeenschapsaccommodaties met meervoudige problematiek integrale plannen worden opgesteld, waarvoor bij de begrotingsbehandeling 2018 extra raadskredieten worden aangevraagd. De integrale plannen per accommodatie kunnen betrekking hebben op de instandhouding en het verbeteren van de bedrijfsvoering door beheerders. De plannen kunnen ook gaan over het aanpakken van de exploitatieverliezen en de het uitvoeren van kwaliteitsbevorderende maatregelen.

Voor wat betreft MFA Op den Berg gaan we op basis van de actualiteit een scenario ontwikkelen waarin naast onderwijshuisvesting en gymnastiekruimte ook het Huis van de wijk wordt betrokken. In dit scenario zal het financiële plaatje en de gevolgen voor gemeente en toekomstige gebruikers (exploitatie) in beeld worden gebracht. Het uitgewerkte scenario wordt onderdeel van de integrale afweging bij de begroting 2018 - 2021. Het oorspronkelijke krediet valt vrij.

Er bestaat exploitatietekort bij gemeenschapsaccommodaties de Witte Kerk (gymzaal) en De Hamar (sporthal) dat voor een belangrijk deel is gerelateerd aan de sportfunctie die onderdeel is van de gemeenschapsaccommodaties. Dat sportaccommodaties niet kostendekkend kunnen worden geëxploiteerd wordt bevestigd door de door de gemeente zelf geëxploiteerde accommodaties. Om dit tekort te kunnen dekken is € 104.000 nodig in een nieuwe post ‘sportfunctie gemeenschapshuizen’. Dit budget wordt toegevoegd aan het programma Sport- en cultuurbevordering. Deze middelen worden gealloceerd vanuit de de post gemeenschapsaccommodaties. Vanuit dit budget krijgen gemeenschapsaccommodaties De Witte Kerk en Hamar een exploitatiesubsidie voor het tekort op de sportfunctie.

Enkele gemeenschapsaccommodaties huisvesten sportvoorzieningen. In tegenstelling tot andere binnensportaccommodaties worden deze ruimte niet afzonderlijk door de gemeente bekostigd, maar subsidieert de gemeente vanuit het product gemeenschapsaccommodaties de daardoor ontstane exploitatietekorten. Wij hebben deze onterechte situatie rechtgezet door binnen programma 7 Sport- en cultuurbevordering ruimte vrij te maken om alsnog deze sportvoorzieningen te bekostigen. De middelen hiervoor van circa € 0,1 miljoen worden overgeheveld van programma 7 naar gemeenschapsaccommodaties in programma 4 en zijn voor de hele begroting budgettair neutraal.

In de begroting zijn nu onderhoudsgelden opgenomen voor de gemeentelijke gemeenschapsaccommodaties de Zuidpilaar en de Egelantier, die in 2014 zijn overgenomen van Wel.kom. Dit betreft € 70.000.

SAM-fonds

Vanuit het SAM-fonds worden leefbaarheidsinitiatieven ondersteund via subsidies aan inwoners. In 2017 vindt een doorontwikkeling plaats naar budgetten per wijk. Daarbij wordt de besteding van deze buurtbudgetten bij de wijken zelf gelegd. Dit past in de ontwikkeling van loslaten in vertrouwen. Daarbij wordt maatwerk per wijk geleverd. De projectgelden per wijk (in totaal € 64.000; nu beheerd door de stadsdeelmanagers) worden in deze nieuwe systematiek van buurtbudgetten aan de SAM-fondsmiddelen toegevoegd.

Huizen van de wijk

Afhankelijk van de besluitvorming in oktober 2016 zal er voor 2016-2020 een uitvoeringsplan worden opgesteld. Sommige gemeenschapshuizen moeten in fysieke zin aangepast worden. In het kader van de nota accommodatiebeleid is een uitvoeringsplan opgesteld voor de gemeenschapsaccommodaties. Daar waar sprake is van huisvesting van het Huis van de wijk in een gemeenschapshuis zullen beide uitvoeringstrajecten ineen vloeien.

Zorg- en veiligheidshuis (ZVH)

Vanuit diverse ontwikkeltafels (waar ook aanbieders bij plaatsnemen) wordt één regiovisie op de terreinen Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang vorm gegeven. Alle gemeenten zullen hierbij aan moeten geven voor welke onderdelen voor hen het ZVH vanaf 2017 hèt uitvoerende orgaan is. Voor de gemeente Venlo zal het ZVH dit zijn en blijven.

Het ZVH zelf zal in 2017 zich inspannen om de aansluiting met de sociale wijkteams te blijven verbeteren. Ook de huisvesting, de samenwerking met het Veilig Thuis en de toekomstige organisatievorm zullen punten van aandacht zijn. Voor laatstgenoemde zullen de regiogemeenten (die voor 2017 en verder het ZVH inzetten binnen de verschillende deelterreinen) een verkenning uitvoeren. Eveneens zal er aandacht uitgaan naar de ambtelijke en bestuurlijke aansturing van het ZVH. Dit zal pas plaats vinden nadat alle gemeenten zich uit hebben gesproken over op welke schaal zij binnen welke deelterreinen wensen samen te werken.